बिर्तामोड, झापा – पछिल्लो समय बिर्तामोडमा आर्थिक ठगीका घटना शृङ्खलाबद्ध रूपमा बढ्दै गइरहेका छन्। ठगी गर्नेहरू केवल व्यवसायी मात्र नभई समाजमा परिचित र विश्वासिला व्यक्तिहरू रहेको खुल्दै जाँदा स्थानीय आर्थिक क्षेत्रमा नै संकट उत्पन्न हुने अवस्था देखिएको छ। करोडौँ रकम ठगी गरेर फरार हुनेहरूको सूची लम्बिँदै जाँदा पीडितहरू न्यायको खोजीमा छन् भने कानुनी प्रक्रिया कमजोर देखिएको छ।
हार्डवेयर व्यवसायी विक्की रौनियार करोडौँ ठगीपछि बेपत्ता
बिर्तामोड–४, एक किलोमिटर क्षेत्रका व्यवसायी विक्की रौनियार करोडौँ रकम ठगी गरी परिवारसहित फरार भएका छन्। उनले सञ्चालन गर्दै आएको मनकामना हार्डवेयर पसल केही दिनअघि बन्द भएको थियो। स्थानीयहरूका अनुसार उनले पीडितहरूसँग विभिन्न बहानामा रकम लिएको र एक्कासि घरमा ताला लगाएर बेपत्ता भएको खुलेको छ।
पीडितमध्येकी एक, गरामनीकी मनीषा शेख, जसले आफ्नै ३ लाख १५ हजार र भेना वासिफ शेखको २ लाख ८५ हजार रुपैयाँ गुमाएकी छिन्, भन्छिन्,
> “हामीले विश्वास गरेर पैसा दिएका थियौँ। तर, उहाँ (रौनियार) सम्पर्कविहीन हुनुभयो। धेरै जना ठगिएका छन्।”
स्थानीय व्यवसायीहरूका अनुसार रौनियारले घरजग्गा बैंकमा राखेर ऋणसमेत लिएको थियो, जसलाई बैंकले अब लिलामी गर्ने तयारी गरिरहेको छ।
चूडामणि पौडेल र नरेन्द्र मैनाली ठगी प्रकरण
बिर्तामोडमा ठगी गरेर फरार हुने विक्की रौनियार मात्र होइनन्। यसअघि बजाज अटो र स्कोडा कारका डिलर हलेसी ट्रेडलिंकका प्रोप्राइटर चूडामणि पौडेल पनि करोडौँ रकम ठगी गरी बेपत्ता भएका थिए। गत साउन २० गतेदेखि उनी परिवारसहित हराएका थिए।
स्थानीय व्यापारीहरूका अनुसार पौडेलले व्यवसायका नाममा ठूलो मात्रामा रकम उठाएका थिए। उनको हराइपछि बिर्तामोडका धेरै लगानीकर्ता मर्कामा परेका छन्।
ठगीको अर्को ठूलो प्रकरणमा नरेन्द्र मैनालीले करिब दुई अर्ब रुपैयाँ ठगी गरेर भागेपछि बीएण्डसी अस्पतालका संस्थापक महेन्द्र प्रसाईँले आत्महत्या गर्नुपरेको थियो। मैनालीको घरमै गएर झुन्डिएर आत्महत्या गर्नुअघि प्रसाईँले मैनालीलाई जिम्मेवार ठहर्याउँदै पीडा व्यक्त गरेका थिए।
प्रहरी प्रशासन मौन, पीडितहरू न्याय खोज्दै
पीडितहरू सामाजिक सञ्जालमा ठगीको विषय उठाइरहे पनि प्रहरीमा भने अहिलेसम्म ठोस कारबाही भएको देखिँदैन। इलाका प्रहरी कार्यालय, बिर्तामोडका डीएसपी प्रकाश विष्ट भन्छन्,
> “रौनियारविरुद्ध औपचारिक उजुरी परेको छैन। तर, पीडितहरू न्याय माग्दै आएका छन्। केही दिनअघि केही पीडितहरू उनको घर तोडफोड गर्न पुगेका थिए, जसलाई प्रहरीले रोक्नुपर्यो।”
बिर्तामोड उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष राजु न्यौपाने ले पनि यो घटनाले सिंगो आर्थिक कारोबारमै असहजता ल्याएको बताए। उनले भने,
> “व्यवसायी भनेर विश्वास गरियो, तर ठगी गरेर भाग्नेहरूको संख्या बढ्दै गएको छ। क–कसको के कति रकम डुबेको छ भनेर अझै यकिन छैन।”
ठगी प्रवृत्तिको चक्र: किन दोहोरिरहेछ यस्तो घटना?
बिर्तामोडमा ठगीका घटना दोहोरिनुका पछाडि केही प्रमुख कारण देखिएका छन्:
1. ठगी गर्नेहरू सामाजिक रूपमा प्रभावशाली भएका कारण कानुनी कारबाही ढिलो हुनु।
2. स्थानीय व्यवसायी र सर्वसाधारणको सहज रूपमा ठगी योजनामा फस्नु।
3. कानुनी प्रक्रियामा ढिलाइ, उजुरी गर्न पीडितहरूको डर।
4. बैंक तथा वित्तीय संस्थाले यस्ता ठगहरूलाई समयमै पहिचान गर्न नसक्नु।
सचेतना र सुरक्षा: ठगीबाट बच्न के गर्ने?
बिनाजमानत वा आधिकारिक कागजातबिना ठूलो रकम कारोबार नगर्नु।
व्यक्तिगत सम्बन्धकै आधारमा पैसा लगानी नगर्नु, आधिकारिक सम्झौता अनिवार्य गर्नु।
शंकास्पद आर्थिक गतिविधिहरू प्रहरी प्रशासन वा सम्बन्धित निकायलाई जानकारी गराउनु।
ठगीमा परेका भए तत्काल प्रहरीमा उजुरी दिनु।
निष्कर्ष: कडा कानुनी कारबाही जरुरी
बिर्तामोडमा पछिल्ला वर्षहरूमा ठगी प्रवृत्ति तीव्र भएको छ। सामान्य ठगी मात्र नभएर योजनाबद्ध रूपमा करोडौँ ठगी गर्ने गिरोहहरू सक्रिय देखिन्छन्। यस्ता घटनाहरूलाई रोक्न व्यवसायी, सर्वसाधारण, प्रहरी प्रशासन र सरकारी निकायबीच समन्वय आवश्यक छ।
यसरी नै ठगी गर्नेहरू उन्मुक्ति पाइरहे भने बिर्तामोडको व्यवसायिक वातावरण असहज बन्नेछ र सर्वसाधारणको विश्वास संकटमा पर्नेछ। ठगी प्रवृत्ति रोक्न प्रहरी प्रशासनले तत्काल छानबिन गर्दै कानुनी प्रक्रिया अघि बढाउनु अपरिहार्य देखिन्छ।
